Wielu użytkowników soczewek kontaktowych przynajmniej raz zasnęło w nich przez przypadek – po ciężkim dniu, podczas podróży czy popołudniowej drzemki. Inni świadomie wybierają sen z soczewkami, myśląc, że skoro dobrze znoszą je w ciągu dnia, noc nie zrobi różnicy. Tymczasem wszystko zależy od rodzaju soczewek, reakcji oka oraz zaleceń specjalisty. W tym artykule wyjaśnimy, dlaczego spanie w soczewkach może być ryzykowne, co dzieje się z okiem podczas snu, jakie są możliwe powikłania i jak bezpiecznie korzystać z soczewek.
Dlaczego spanie w soczewkach może być niebezpieczne?
Sen w soczewkach – szczególnie tych przeznaczonych wyłącznie do noszenia dziennego – wiąże się z wieloma zagrożeniami. Podczas snu powieki są zamknięte, przez co ograniczony jest dopływ tlenu do rogówki. Jeśli dodatkowo na oku znajduje się soczewka, sytuacja pogarsza się jeszcze bardziej. Co może Ci grozić?
- Niedotlenienie rogówki – zbyt mały dopływ tlenu do oka może prowadzić do jego osłabienia, mikrouszkodzeń, a w skrajnych przypadkach – do utraty ostrości widzenia.
- Infekcje oczu – zamknięte oko, ciepło i wilgoć to idealne warunki dla rozwoju bakterii, szczególnie jeśli soczewka nie została wcześniej odpowiednio oczyszczona.
- Suchość i pieczenie – po przebudzeniu oko może być przesuszone, zaczerwienione i wrażliwe na światło.
- Owrzodzenie rogówki – poważne powikłanie, które może wymagać leczenia szpitalnego i zagraża trwałemu pogorszeniu wzroku.
Rodzaje soczewek a sen
Nie każda soczewka kontaktowa jest taka sama. Kluczowe znaczenie ma typ materiału oraz tzw. współczynnik przepuszczalności tlenu (oznaczany jako Dk/t). To właśnie on decyduje, ile tlenu dotrze przez soczewkę do powierzchni oka. W zależności od trybu noszenia soczewki dzielą się na dzienne, przedłużonego noszenia i całodobowe. Ostateczną decyzję o wyborze konkretnego modelu powinien podjąć okulista.
Soczewki dzienne
To najpopularniejszy typ soczewek – przeznaczone są do noszenia w ciągu dnia i zdejmowania na noc. Soczewki dzienne nie są przystosowane do snu, nawet krótkiego. Już kilkunastominutowa drzemka może spowodować uczucie piasku pod powiekami, przesuszenie i zaczerwienienie. Dłuższy sen w soczewkach dziennych zwiększa ryzyko infekcji i uszkodzeń rogówki.
Soczewki przedłużonego noszenia i tryb ciągły
Istnieją nowoczesne soczewki kontaktowe, które producent dopuszcza do noszenia w trybie przedłużonym lub ciągłym, czyli nawet przez kilka dni bez zdejmowania. Należą do nich m.in. soczewki PureVision, Biofinity, Acuvue Oasys czy AIR OPTIX AQUA. Ich konstrukcja i materiał zapewniają wysoką przepuszczalność tlenu, co minimalizuje ryzyko niedotlenienia.
Wciąż jednak nie są całkowicie wolne od ryzyka – dlatego nawet w przypadku soczewek całodobowych zaleca się ich okresowe zdejmowanie, np. co kilka nocy, oraz regularne kontrole u okulisty.
Co się dzieje z oczami podczas snu w soczewkach?
Podczas snu oko przechodzi w stan regeneracji – odżywia się, nawilża i oczyszcza. Obecność soczewki kontaktowej zaburza ten proces. Rogówka ma ograniczony dostęp do tlenu i nie może swobodnie oddychać. Może dojść do niedotlenienia rogówki, czyli stanu, w którym komórki rogówki są osłabione i bardziej podatne na uszkodzenia.
Brak odpowiedniego dotlenienia i nawilżenia sprzyja również mikrourazom nabłonka rogówki oraz zwiększa ryzyko stanów zapalnych i infekcji bakteryjnych. Osoby śpiące w soczewkach częściej odczuwają dyskomfort po przebudzeniu, mają podrażnione, przekrwione oczy i zauważają pogorszenie ostrości widzenia.
Ile maksymalnie można spać w soczewkach?
W przypadku soczewek kontaktowych całodobowych czas noszenia bez zdejmowania może wynosić od kilku dni do nawet 30 dni – zgodnie z informacjami od producenta. Jednak nawet przy soczewkach dopuszczonych do takiego trybu noszenia, zaleca się robienie przerw i zdejmowanie ich przynajmniej co kilka dni.
Nawet idealnie dobrane soczewki mogą po czasie powodować mikropodrażnienia, dlatego tak ważne jest słuchanie własnych odczuć i nieignorowanie pierwszych objawów dyskomfortu. Ostateczny czas noszenia powinien być ustalony indywidualnie przez okulistę, ponieważ nie każde oko dobrze toleruje soczewki w trybie ciągłym.
Czy można się zdrzemnąć w soczewkach?
Krótka drzemka w soczewkach dziennych również może stanowić problem. Nawet 15–20 minut snu z zamkniętymi powiekami i założonymi soczewkami ogranicza dostęp tlenu do rogówki, co zwiększa ryzyko przesuszenia oka oraz wystąpienia podrażnień. Jeśli przypadkiem zaśniesz w soczewkach, najlepiej od razu je zdjąć – warto wcześniej sięgnąć po krople nawilżające, które ułatwią zdejmowanie i złagodzą ewentualne podrażnienie. Następnie uważnie obserwuj reakcję oka – jeżeli pojawi się pieczenie, zaczerwienienie, uczucie ciała obcego lub niewyraźne widzenie, konieczna może być konsultacja z okulistą. Nie powinno się też ponownie zakładać tych samych soczewek. Gdy po przebudzeniu czujesz dyskomfort, lepiej sięgnij po nową parę lub daj swoim oczom chwilę odpoczynku.
Jakie są objawy powikłań po śnie w soczewkach?
Powikłania po śnie w soczewkach mogą być groźne dla wzroku i wymagają profesjonalnego leczenia. Nie każda osoba od razu je zauważy, dlatego tym bardziej warto znać sygnały ostrzegawcze:
- Zaczerwienienie i pieczenie – to najczęstszy sygnał, że z oczami dzieje się coś niepokojącego po spaniu w soczewkach. Zaczerwienienie wynika zwykle z niedotlenienia rogówki, które pojawia się, gdy powieki są zamknięte, a soczewka dodatkowo blokuje dostęp tlenu. Pieczenie może wskazywać na początek stanu zapalnego.
- Rozmazane widzenie – niewyraźny obraz często wynika z nagromadzenia osadów białkowych na powierzchni soczewki, które zaburzają przejrzystość. Innym powodem może być drobne uszkodzenie lub podrażnienie nabłonka rogówki. W każdym przypadku to znak, że należy zdjąć soczewkę, ocenić stan oka i – w razie potrzeby – zastosować krople lub udać się do specjalisty.
- Ból oka i światłowstręt – to poważniejsze objawy, których nie wolno ignorować. Silny ból, połączony z nadwrażliwością na światło, może oznaczać owrzodzenie rogówki – czyli uszkodzenie jej powierzchni na tle infekcyjnym lub mechanicznym. To stan wymagający pilnej pomocy lekarskiej, ponieważ nieleczone owrzodzenie może prowadzić do trwałego pogorszenia widzenia.
- Uczucie ciała obcego w oku – jeżeli masz wrażenie, że w oku coś „siedzi”, choć nic tam nie widać, może to być skutek mikrourazów nabłonka rogówki. Tego typu uszkodzenia mogą powstać przy zdejmowaniu soczewek z przesuszonych oczu albo w wyniku tarcia soczewki o oko podczas snu. To nieprzyjemne uczucie zwykle ustępuje po nawilżeniu i odpoczynku.
Jak bezpiecznie korzystać z soczewek kontaktowych?
Użytkowanie soczewek kontaktowych może być całkowicie bezpieczne, jeśli przestrzegasz kilku podstawowych zasad:
- Stosowanie soczewek zgodnie z przeznaczeniem – nie śpij w soczewkach dziennych, zdejmuj soczewki całodobowe w ustalonych odstępach czasu.
- Czyszczenie soczewek kontaktowych – używaj odpowiednich płynów dezynfekujących i unikaj kontaktu soczewek z wodą z kranu.
- Przechowywanie soczewek kontaktowych – pojemnik do przechowywania powinien być czysty i regularnie wymieniany.
- Regularne kontrole okulistyczne – przynajmniej raz w roku warto sprawdzić stan oka i dopasowanie soczewek.
- Dostosowanie soczewek do trybu życia – wybieraj między soczewkami jednodniowymi, dwutygodniowymi, miesięcznymi czy wielokrotnego noszenia w zależności od swoich potrzeb i nawyków.
Pamiętaj, że nie każda soczewka będzie dobra dla każdego oka – dlatego tak ważna jest konsultacja ze specjalistą przed rozpoczęciem użytkowania. Bezpieczeństwo, komfort i zdrowie wzroku powinny być zawsze priorytetem.
FAQ
Ile maksymalnie można spać w soczewkach?
Zależy od rodzaju soczewek. W przypadku modeli całodobowych – nawet do 30 dni, ale zaleca się przerwy i konsultację z okulistą.
Co się stanie, jeśli zasnę w soczewkach?
Może dojść do niedotlenienia rogówki, podrażnienia, suchości, a nawet infekcji. Objawy mogą pojawić się od razu lub po kilku godzinach.
Czy można zdrzemnąć się w soczewkach?
Nie zaleca się tego w przypadku soczewek dziennych. Soczewki całodobowe tolerują drzemki, ale nie eliminują ryzyka.
Co się stanie, jak nie zdejmę soczewek na noc?
Oczy nie będą miały dostępu do tlenu, co może prowadzić do dyskomfortu i powikłań.
Jakie soczewki kontaktowe są odpowiednie do spania?
Tylko te, które są zatwierdzone do noszenia całodobowego lub w trybie przedłużonym – po indywidualnym dopasowaniu przez specjalistę.
Czy wszystkie soczewki całodobowe są bezpieczne?
Nie. Ich stosowanie wymaga kontroli okulistycznej i przestrzegania zaleceń – nie każdemu będą służyć.
Jakie są objawy niedotlenienia rogówki?
Zaczerwienienie, pieczenie, ból, światłowstręt, rozmazane widzenie.
Czy trzeba zdejmować soczewki podczas choroby?
Tak. W czasie infekcji organizmu (np. przeziębienia, grypy) lepiej zrezygnować z soczewek i pozwolić oczom odpocząć.
Podsumowanie
Sen w soczewkach kontaktowych – zwłaszcza tych przeznaczonych do noszenia dziennego – może prowadzić do poważnych powikłań. Choć niektóre soczewki dopuszczają tryb przedłużony lub całodobowy, każda decyzja o spaniu w soczewkach powinna być skonsultowana z okulistą. Jeśli nosisz soczewki, dbaj o higienę, zdejmuj je regularnie i kontroluj stan swoich oczu. Zdrowie wzroku masz tylko jedno – warto je chronić.
